Tężec jest ostrą chorobą zakaźną, która najczęściej pojawia się jako konsekwencja zranienia bądź oparzenia. Do jej głównych objawów zalicza się napadowe skurcze mięśni poprzecznie prążkowanych, w tym mięśni oddechowych, co może skutkować nawet śmiercią.
Za rozwój tężca odpowiada bakteria Clostridium tetani zaliczana do drobnoustrojów, które wytwarzają zarodniki określane mianem przetrwalników. To właśnie dlatego doskonale znosi ona naprawdę niekorzystne warunki środowiskowe, do których zalicza się chociażby niską oraz wysoką temperaturę. Laseczki tężca mogą bytować wszędzie. Najwięcej jest ich jednak w ziemi, kurzu, a także odchodach krów, koni oraz innych zwierząt, które zaliczane są do roślinożerców. To właśnie dlatego największe ryzyko zakażenia tężcem występuje u rolników.
Jakie są objawy tężca?
Objawy choroby pojawiają się najczęściej w ciągu od trzech do dwudziestu jeden dni od zakażenia. Uzależnione jest to od miejsca rany i jej rozległości. Zdarza się, że okres inkubacji wynosi kilkadziesiąt godzin. Może być też znacznie dłuższy i trwać nawet kilka miesięcy. Na ogół jest jednak tak, że im krótszy okres inkubacji, tym z cięższym przebiegiem choroby trzeba się liczyć.
Bakterie, które po zakażeniu krążą we krwi wytwarzają toksyny, do których zalicza się tetanolizynę, fibrynolizynę oraz tetanospazminę. Ta ostatnia odpowiada za naprawdę szybkie zainfekowanie organizmu. Łączy się ona z błonami komórkowymi synaps, sprawiają, że ich prawidłowe funkcjonowanie zostaje zaburzone. Z kolei tetanolizyna odpowiada za rozpad czerwonych krwinek krwi.
Za objawy tężca odpowiadają przede wszystkim napadowe skurcze mięśni. Jednym z pierwszym symptomów świadczących o chorobie jest szczękościsk. Kiedy się pojawi, może nawet całkowicie uniemożliwić otwarcie jamy ustnej. Jeśli dojdzie do skurczu mimicznych mięśni twarzy, może pojawić się charakterystyczny grymas, który określany jest jako uśmiech sardoniczny. Do innych objawów tężca zalicza się:- bóle głowy;- pobudzenie;- niepokój.
Często dochodzą do tego skurcze mięśni nóg, rąk, a także szyi. Wraz z tym, jak infekcja się rozwija pojawiają się skurcze mięśni gardła. W konsekwencji mogą pojawić się trudności z mówieniem, a także połykaniem. Z kolei skurcz zwieracza pęcherza skutkuje zatrzymaniem moczu. Na skutek skurczu mięśni grzbietu pojawia się łykowate wygięcie ciała. Jeśli choroba będzie dalej się rozwijać i zaatakuje mięśnie krtani oraz mięśnie oddechowe, pojawić może się ostra niewydolność oddechowa, a więc stan bezpośrednio zagrażający życiu.Objawy u dorosłych oraz u dzieci są do siebie bardzo podobne.
Charakterystyczna pręga
Tym, co wiele osób bierze za objaw infekcji bakterią tężca jest czerwona pręga, która prowadzi od zranionego miejsca. Trzeba jednak zaznaczyć, że nie ma ona nic wspólnego z chorobą. Mówi natomiast o zapaleniu powierzchniowych naczyń chłonnych i najczęściej pojawia się na skutek uszkodzenia bądź powstania ropnia. W takim przypadku niezbędne jest zastosowanie kuracji antybiotykami.
Jak wygląda leczenie tężca?
Tężec do poważna choroba. Nieleczony może zakończyć się nawet śmiercią. Bardzo ważne jest, aby odpowiednią terapię wdrożyć możliwie jak najszybciej. Tężec zawsze leczy się w szpitalu. Chorym najczęściej podawana jest surowica przeciwtężcowa, a także leki uspokajające, które pozwalają na opanowanie skurczy mięśni, a także drgawek. Podawane są też antybiotyki. Obecnie stosuje się penicylinę bądź tetracyklinę. U osób, u których przebieg jest wyjątkowo ciężki niezbędne może okazać się wykonanie tracheotomii. Zapobiega się tym samym uduszeniu pacjenta.
